RODZICU!

• Ciesz się  z  każdej  wykonanej  pracy  plastycznej  swojego dziecka
• Rozmawiaj na  jej  temat – pytaj
• Nie oceniaj  w  kategoriach:   ładna – brzydka  czy  też  dobra – zła,  bo  każda  praca  jest  ładna  i dobra.   Sam  fakt,  że    praca  jest wykonana  już  jest  wielkim  dobrem, a  poziom  artystyczny  to  zupełnie  odrębny  temat.
• Zachwycaj się  dziełem,  ale  nie  bądź bezkrytyczny.   Róbmy  to  delikatnie.
• Podtrzymuj wiarę  artysty  we  własne  siły.  Mów:,,  widzę,  że  się  starałeś”.
• Daj szansę  samodzielnego  wykonania pracy plastycznej.
• Doceniaj wytwory  plastyczne  swojego  małego  artysty  np.  zorganizuj  Domowy  Album  czy  Galerię  w  dziecięcym  pokoju.
• Nie zmuszaj    do  rysowania,  lecz   zachęcaj  ze  wszystkich  sił.
• Jeśli dziecko  nie  znosi  kredek,  to  może  polubi  farby..  daj  mu  szansę.
• Jeśli coś  Cię  dziwi  czy  niepokoi  w  pracach  plastycznych  dziecka  porozmawiaj  z  nim  o  tym, bądź z  nauczycielem  czy  lekarzem  okulistą.

Dzieci z ryzykiem dysleksji

1. Staraj się, by Twoje kilkuletnie dziecko ćwiczyło, na przykład podrzucając i łapiąc piłkę oraz rzucając nią do celu.
2. Ucz dziecko jazdy na rowerku i hulajnodze, chodzenia po murku.
3. Jeśli Twoje dziecko w wieku przedszkolnym nie lubi rysować i nie radzi sobie z codziennymi czynnościami: trudno mu nauczyć się samodzielnie jeść, zapinać guziki i zawiązywać sznurowadła ,,na kokardkę”, nie bagatelizuj tych problemów. Cierpliwie i spokojnie ucz je na zasadzie małych kroków.
4. Chwal i zachęcaj, nawet jeśli dziecko jest nieporadne: ,, Potrafiłeś zawiązać jedną pętelkę, spróbuj tak samo zrobić z drugą”.
5. Zapewnij dziecku okazje do ćwiczeń przy wykonywaniu różnych codziennych czynności: nie wyręczaj go przy ubieraniu, zapinaniu, nie karm, podsuwaj do wykonania proste zadania.
6. Zwróć się do logopedy, kiedy zauważysz, że Twoje dwu-, trzyletnie dziecko nie zaczęło mówić albo mówi bardzo źle. Opóźnienie rozwoju mowy to wczesny objaw zwiastujący późniejsze trudności w czytaniu i pisaniu.
7. Zacznij od sylab – im wcześniej dziecko zacznie ćwiczyć, tym większa szansa na powodzenie. Czasami można w ten sposób nawet zapobiec dysleksji i dysgrafii.
8. Ćwicz u dziecka tak zwany słuch fonemowy, czyli umiejętność wyróżniania głosek, na przykład końcowej i początkowej, a także dzielenia wyrazu na sylaby scalania sylab. Dzieci z dysleksją mogą mieć trudności z dzieleniem na sylaby, ale jeśli wcześnie rozpoczniecie ćwiczenia, opanują tę umiejętność.
9. Poradź dziecku by każdą sylabę wyklaskiwało lub wytupywało. Jeśli sprawia mu to kłopot, niech położy rękę nieruchomo kilka centymetrów pod brodą. Przy wymawianiu samogłosek, które tworzą sylaby, broda dotknie ręki.
10. Kiedy dziecko opanuje dzielenie słów na sylaby, ćwicz rymy, które polegają na zgodności sylab.
11. Czytaj głośno rymowanki i wyliczanki, na przykład klasyczne wiersze Brzechwy i Tuwima. Każ dziecku głośno je powtarzać.
12. Współpracuj z nauczycielem, logopedą.

Obserwując sześciu- i siedmioletnie dzieci, specjaliści, którzy znają objawy ryzyka dysleksji, mogą przewidzieć, które z nich może mieć kłopoty z czytaniem lub trudności z pisaniem. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ujawniają się dopiero w szkole, podczas gdy już w wieku przedszkolnym można zauważyć objawy, które cechują tzw. dzieci ryzyka dysleksji.

Autor: Janina Wołot (,,Wychowanie w przedszkolu” –  luty 2018 r.)

Twoje nadpobudliwe dziecko prosi…….

1. Pomóż mi skupić się na jednej czynności!

Proszę, ucz mnie także przez zmysł dotyku. Potrzebuję, abyś poprowadził/a mnie za rękę.

2. Potrzebuję wiedzieć, co zdarzy się za chwilę!

Proszę, stwórz mi bardzo uporządkowane otocznie, gdzie wszystko będzie podporządkowane stałym zasadom. Daj mi wyraźnie znać, gdyby miały nastąpić zmiany.

3. Poczekaj na mnie, ja ciągle jeszcze się zastanawiam!

Proszę, pozwól mi działać w moim własnym tempie. Jeśli zacznę się spieszyć, na pewno coś pomylę lub zrobię błąd.

4. Jestem w kropce, nie potrafię tego zrobić!

Proszę, zaproponuj mi możliwość wyjścia z trudnej dla mnie sytuacji. Potrzebuję dowiedzieć się jak można iść dalej, jeśli droga jest nie do przejścia.

5. Czy to jest dobrze? Ja potrzebuję od razu wiedzieć!

Zaraz po tym jak coś zrobię, szybko i szczegółowo pochwal to, co było dobre w mojej pracy.

6. Nie zapomniałem, ja tylko za pierwszym razem nie usłyszałem Cię!

Proszę, dawaj mi tylko jedno drobne polecenie na raz. Poproś, abym powtórzył Ci , co usłyszałem przed chwilą.

7. Nie pomyślałem, mnie już nie było!

Proszę, przypomnij mi, abym się zatrzymał, pomyślał i dopiero potem działał.

8. Ja zawsze pracuję tylko w danej chwili!

Proszę, dawaj mi tylko krótkie zadania do wykonania, tak abym sam mógł ocenić, kiedy dojdę do końca.

9. Wiem – WSZYSTKO zrobiłem źle!!!

Nagradzaj mnie choć za część dobrze wykonanego zadania, za poprawę, doskonalenie się, a nie za bycie doskonałym.

10. Dlaczego zawsze na mnie krzyczysz???

Proszę, doceń mnie, jeśli zrobię coś dobrze; pochwal, jeśli uda mi się odpowiednio zachować. Przypomnij mi ( i sobie) o moich dobrych i mocnych stronach, kiedy mam zły dzień.

KOMPETENCJE DZIECKA PIĘCIOLETNIEGO

1. OBSZAR AKTYWNOŚCI SPOŁECZNO- MORALNEJ
2. Zna zasady życia w rodzinie:
   – poprawnie nazywa członków rodziny
   – wie, na czym polega praca zawodowa rodziców, nazywa wykonywane zawody
   – aktywnie uczestniczy w życiu rodziny, wykonuje drobne prace domowe.
   2. Dzieli się z rodzicami wrażeniami z życia przedszkola:
   – przekazuje nauczycielce i rodzicom przekazane informacje.
   3. Odpowiedzialnie wykonuje powierzone mu zadania:
   – wykonuje czynności samoobsługowe,
   – wykonuje czynności na rzecz grupy np. dyżury
   – zgodnie współdziała z innymi.
   4. Zna świat wartości moralnych:
   – zna ustalone zasady dotyczące zgodnego współżycia z innymi i przestrzega ich.
   5. Toleruje odmienność w wyglądzie i zachowaniu innych ludzi. Jest życzliwy i serdeczny wobec innych ludzi, bez względu na ich wygląd czy zachowanie. Oczekuje tolerancji ze strony innych.
   6. Docenia prawdę jako wartość moralną:
   – jest świadom negatywnych skutków kłamstwa
   – dostrzega walory prawdy.
   7. Wie czym jest dobro:
   – jest koleżeński, uprzejmy wobec innych
   – zna swoje prawa i obowiązki w grupie i przedszkolu
   – wykorzystuje codzienne sytuacje do dokonywania samooceny i oceny zachowań innych
   – neguje zachowania agresywne- potrafi opanować swoje negatywne emocje i agresywne
   zachowania
   – uczy się mówić innym miłe rzeczy oraz wyrażać swoją dezaprobatę wobec złych zachowań.
   Ocenia postępowanie a nie osobę!
   8. Dostrzega piękno w otaczającym go świecie:
   – wie, że każdy człowiek jest indywidualnością i odbiera świat na swój własny sposób.
   9. Jest świadom swej przynależności narodowej:
   – rozumie pojęcia: Polska, Polak, język polski, ojczyzna
   – poznaje mapę. Potrafi wskazać na mapie stolicę Polski- zna jej nazwę
   – zna słowa I zwrotki hymnu narodowego- odczuwa powagę hymnu
   – rozwija zainteresowania geograficzne, historyczne i społeczne
   – zna herb swojego miasta i poznaje jego historię.
   10. Przestrzega reguł zgodnego współżycia w grupie:
   – zgodnie współdziała z innymi w czasie wspólnych zabaw i zajęć
   – rozwiązuje zaistniałe konflikty zgodnie z ustalonymi normami postępowania
   – szanuje własność i wytwory pracy kolegów
   – rozumie uczucie innych, szanuje je
   – respektuje polecenia nauczycielki i umowy w grupie.
3. Czuje się współgospodarzem sali:
   – porządkuje zabawki na pólkach w kącikach
   – dba o porządek w swojej półce indywidualnej
   – włącza się do pracy w przygotowaniu zajęć: gromadzi i przygotowuje różnego rodzaju
   materiały, rozkłada przybory i pomoce
   – sumiennie wykonuje obowiązki dyżurnego.
   12. Zna swoje najbliższe otoczenie: ulicę przy której mieszka, przedszkole, miasto:
   – zna nazwę ulicy i nr domu w którym mieszka
   – dostrzega i szanuje pracę wszystkich pracowników przedszkola
   – wie na czym polega praca niektórych punktów usługowych, rozumie ich społeczną
   użyteczność
   – uczestniczy w wycieczkach do obiektów usługowych
   – interesuje się specyfiką swojego miasta. Wie, że Szczecin jest miastem portowym i ma bogate
   tradycje morskie.
   13. Wskazuje najważniejsze zabytki i dobra swojej miejscowości.
   14. Interesuje się życiem ludzi w innych krajach, wie, że posługują się innymi językami, maja inne zwyczaje, tradycje, akceptuje ich odmienność.
   15. Wie, że istnieje wszechświat, że globus jest modelem Ziemi, wskazuje na nim lądy i wody.
   Rozumie potrzebę chronienia środowiska naturalnego przed zanieczyszczeniami.
4. OBSZAR AKTYWNOŚCI ZDROWOTNO- RUCHOWEJ
   EDUKACJA RUCHOWA:
5. Rozwija swoją sprawność ruchową:
   – aktywnie uczestniczy w grach i zabawach ruchowych, samorzutnych lub organizowanych w formie indywidualnej lub grupowej
   2. Szybko reaguje na sygnały umowne, podporządkowuje się przepisom i regułom.
   Zna różne formy ustawień. Orientuje się w otoczeniu podczas spacerów i wycieczek.
   3. Wykonuje chód równoważny połączony z dodatkowym ruchem.
   4. Swobodnie czworakuje. Naśladuje sposoby poruszania się różnych zwierząt.
   5. Ma orientację podczas biegu. Ściga się.
   6. Prawidłowo wykonuje zwis, półzwis, chwyt jedną ręką.
   7. Dokładnie celuje. Używa różnych przyborów do chwytania.
   8. Płynnie wykonuje podskoki. Próbuje skakać w dal wzwyż rozbiegu.
   9. Ma ukształtowaną prawidłowo koordynację ruchową.
   10. Systematycznie uczestniczy w ćwiczeniach i zajęciach ruchowych.

EDUKACJA ZDROWOTNA

1. Zna zasady warunkujące bezpieczeństwo na terenie przedszkola:
   – nie oddala się z określonych pomieszczeń i miejsca zabawy
   – bezpiecznie korzysta z zabawek i sprzętu ogrodowego
   – przestrzega zakazu włączania i dotykania urządzeń elektrycznych.
   2. Posługuje nieumiarkowanym głosem- unika hałasu.
   3. Dba o czystość osobistą.
   4. Prawidłowo korzysta ze wszystkich przyborów do mycia.
   5. Kulturalnie spożywa posiłek, zachowuje ciszę i czystość wokół siebie. Prawidłowo posługuje się sztućcami. Używa serwetki.
   Samodzielnie nakłada na talerz kanapki, owoce, nakrywa do stołu.
   6. Potrafi samodzielnie ubierać się i rozbierać, zapinać guziki, sznurować buty, podejmuje
   próby wiązania sznurowadeł. Ubiera się stosownie do pogody i temperatury.
   7. Wie, że w trudnych sytuacjach należy zwrócić się o pomoc do nauczycielki.
   8. Stosuje zasady profilaktyki zdrowotnej.

III. OBSZAR AKTYWNOŚCI UMYSŁOWEJ

EDUKACJA PRZYRODNICZA

1. Zna wybrane zwierzęta hodowane w domu i gospodarstwie domowym.
   2. Wie jak zachowują się niektóre przedmioty w wodzie- zanurzenie, poznaje ich zachowania.
   3. Rozróżnia i nazywa wybrane warzywa i owoce krajowe i cytrusowe.
   4. Dostrzega różnice w wyglądzie drzew iglastych i liściastych, potrafi wymienić i rozpoznać te najbardziej znane: klon, kasztanowiec, dąb, jarzębina, jabłoń, świerk, sosna, itp – dopasować owoce lub nasiona. Dostrzega różnice między krzewem a drzewem.
   5. Określa pogodę i zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku. Potrafi zapisać je za pomocą symboli. Prowadzi tygodniowy kalendarz pogody.
   6. Wyodrębnia i nazywa części ciała człowieka. Dostrzega różnice między płcią.
   7. Poznaje zwierzęta żyjące w naturalnym środowisku (las, łąka, staw, ocean)- potrafi je nazwać i opisać, podać charakterystyczne cechy tj. wygląd, środowisko życia, sposób odżywiania, zamieszkanie itp.
   8. Przestrzega zasad- nie niszczenia przyrody, dba o środowisko.
   9. Nazywa części roślin: korzeń, łodyga, liście, kwiaty, owoce, nasiona- obserwuje wzrost roślin ( zakłada małą hodowlę).
   10. Zna wybrane środowiska przyrodnicze i charakterystyczne dla nich rośliny.
   11. Zna przyczyny zanieczyszczeń: powietrza, wody i gleby.

MOWA I KULTURA JĘZYKA

1. Wypowiada się w sposób poprawny pod względem artykulacyjnym i gramatycznym:
   – świadomie gospodaruje oddechem
   – panuje nad swoim głosem
   – rozpoznaje, nazywa i odtwarza dźwięki z otoczenia
   – wykonuje ćwiczenia artykulacyjne na wszystkich głoskach
   – wyodrębnia głoski w wyrazie ( w nagłosie)
   – właściwie stosuje formy fleksyjne odmieniających się części mowy
   – z uwagą słucha utworów literackich czytanych i nagrań, dostrzega akcję utworu i umie ją opowiedzieć
   2. Posługuje się bogatym zasobem słownictwa,:
   – orientuje się w środowisku społeczno- przyrodniczym, nazywa przedmioty, rzeczy itp.
   – określa cechy, właściwości i stany, czynności rzecz i postaci, wyszukuje cechy przeciwstawne
   – wyodrębnia cechy charakterystyczne postaci
   – opowiada obrazki z uwzględnieniem drugiego i trzeciego plany
   – organizuje zabawy tematyczne w teatr.
   3. Uważnie słucha i reaguje na polecenia:
   – wykonuje złożone polecenia i prośby
   – odtwarza indywidualnie treści wiersza lub fragmenty bajek
   – udziela pełnych wypowiedzi na temat wysłuchanego tekstu
   – wykonuje zadania zgodnie z instrukcją słowną
   – rozumie i właściwie interpretuje treści przekazywane w sposób werbalny i niewerbalny.
   4. Potrafi prowadzić rozmowę w formie wymiany informacji, zadawania pytań i odpowiadania na pytanie zadane pełnym zdaniem:
   – wyraża własne zdanie na dany temat, podaje propozycje rozwiązań problemu
   – wypowiada własne myśli w kontaktach indywidualnych i grupowych
   – udziela odpowiedzi na zadane pytania. Właściwie kojarzy – rozwiązuje zagadki słowne.
   5. Przestrzega kultury słuchania i mówienia:
   – stosuje formy grzecznościowe
   – uważnie słucha partnera, nie przeszkadza w czasie wypowiedzi, nie przerywa mówiącemu.

PRZYGOTOWANIE DO CZYTANIA I PISANIA

1. Przygotowuje się do czytania:
   – dokonuje analizy i syntezy słuchowej prostych wyrazów (dzieli na sylaby, wyodrębnia głoski w nagłosie):
   – dobiera obrazki, których nazwa zaczyna się na tą samą głoskę
   – rozpoznawanie i nazywanie różnych odgłosów, głosów i dźwięków
   – składa obrazki 6-10 części.
   – korzysta z różnorodnych gier, układanek i puzzli.
   – wyszukuje różnice i podobieństwa między obrazkami
   – zna pojęcia określające kierunek, orientuje się w przestrzeni, wskazuje: góra-dół, strona prawa- lewa, na,
   pod, obok, za itp
   – próbuje globalnie czytać w połączeniu z obrazkiem lub konkretem
   – właściwie układa książkę do czytania.
   2. Przygotowuje się do pisania:
   – koloruje, wykleja i wydziera w konturach
   – odpowiednio układa kartkę, rozumie pojęcia związane z przestrzenią,
   – poprawnie trzyma przybory do rysowania pisania i malowania, wycinania itp.
   – obrysowuje szablony na dużej i małej kartce
   – odwzorowuje proste wzory na dużej i małej kartce w układzie pionowym i poziomym, od strony lewej do
   prawej i z góry na dół
   – potrafi skoordynować ruch ręki i oka.

MYŚLENIE

1. Wykonuje operacje myślowe, porównuje, wnioskuje, uogólnia i definiuje:
   – dokonuje analizy i syntezy wzrokowej ze wzorem i bez wzoru
   – dokonuje analizy i syntezy słuchowej prostych wyrazów, dostrzega różnice w brzmieniu wyrazów
   – kojarzy wybrane informacje o przedmiotach na podstawie posiadanej już wiedzy
   dokonuje porównań; wyodrębnia różnorodne i jednakowe cechy przedmiotów, różnice na podobnych do
   siebie obrazkach
   – analizuje treści utworów literackich, przebiegu wydarzeń, wyodrębnia głównych bohaterów, przewiduje
   zakończenie itp. Kojarzy poszczególne fakty w całość
   – wiąże ze sobą przyczyny i skutki: porządkuje chronologicznie tok akcji, układa trzyczęściowe historyjki obrazkowe,
   – dostrzega wzajemne relacje związku nadrzędności i podrzędności
   – tworzy uogólnienia, pojęcia, np. nadaje tytuł bajce.

EDUKACJA MATEMATYCZNA

1. Orientuje się w przestrzeni i schemacie własnego ciała:
   – nazywa części ciała, posługuje się określeniami kierunków: góra, dół, przód, tył, prawa, lewa
   – określa położenie przedmiotów względem siebie i innej osoby
   – ilustruje za pomocą ruchu treść wiersz, opowiadanie, piosenkę
   2. Kontynuuje rytm i ma świadomość rytmicznej organizacji czasu:
   – wysłuchuje rytmu bicia własnego serca
   – układa w rzędzie mozaikę geometryczną wg podanej instrukcji
   – opowiada o tym co widział w parku, na spacerze itp.
   – słuch podanego rytmu i kontynuuje go, układa go za pomocą klocków ( zapisuje za pomocą znaków graficznych, samodzielnie odtwarza zapis tego rytmu)
   – układa z klocków kalendarz z zaznaczeniem rytmu dnia i noc oraz regularności pór roku.
   3. Przewiduje skutek, ma świadomość następstwa czasu:
   – potrafi przewidzieć skutek
   – sam decyduje w co chce się bawić i ustala przebieg zabawy
   – relacjonuje swoje przeżycia, przewiduje zdarzenia
   – układa historyjkę- ustala kolejność, opowiada przebieg zdarzeń
   4. Liczy obiekty:
   – ustala kierunek liczenia (od początku do końca i od końca do początku)
   – ustala liczebność zbioru
   – liczy razem różne przedmioty znajdujące się na jednym terytorium
   – liczy głośno np. swoje kroki, uderzenia w bębenek itp.
   – zastępuje liczone obiekty palcami, patyczkami guzikami itp.
   – wymienia pieniądze na przedmioty wg ustalonej zasady
   5. Dodaje i odejmuje rozdaje i rozdziela po kilka:
   – liczy, ustala ile ma klocków, dosuwa kilka (dosuwa, dodaje), liczy wszystkie razem
   – ustala ile ma konkretów, odkłada kilka (odsuwa, odejmuje zabiera), liczy ile zostało.
   6. Klasyfikuje:
   – nazywa i grupuje obiekty wg podanych cech ( jednej lub więcej cech)
   7. Uświadamia sobie stałość elementów w zbiorze. Przybliża sobie aspekt kardynalny liczby:
   – ustala zasady wymiany
   – liczy elementy w zbiorze
   – wprowadza zmiany w układzie elementów: rozsuwa, skupia, wkłada, zasłania, liczy ponownie.
   8. Przybliża sobie porządkowy aspekt liczby ( układa po kolei, porządkuje , numeruje):
   – układa w szeregu od najmniejszego do największego i odwrotnie
   – wykonuje czynności wg ustalonej kolejności
   – liczy głośno ustawione w szeregu obiekty
   – ustala kolejność obiektów ponumerowanej serii.
   9. Mierzy i uświadamia sobie stałość długości:
   – porównuje i wskazuje co jest od niego niższe, wyższe
   – mierzy długość przedmiotu krokami lub stopami (stopa za stopą).
   10. Zna figury geometryczne:
   – wyodrębnia kształty i nazywa – koło, trójkąt, kwadrat, prostokąt, rysuje kształt w powietrzu
   – układa płaskie klocki mozaiki
   – układa z klocków budowle przestrzenne ( bramy, mosty i zamki itp.).
   11. Jest zdolny do wysiłku intelektualnego i kształtuje odporność emocjonalną poprzez gry.

EDUKACJA TECHNICZNA

1. Zna urządzenia i narzędzia ułatwiające ludziom życie człowiekowi:
   – poznaje zasady działania i sposoby wykorzystywania urządzeń mechanicznych i elektrycznych
   w gospodarstwie domowym
   – zna i wie do czego są wykorzystywane podstawowe środki łączności i przekazu informacji
   ( poczta, radio, telefon, TV)
   – poznaje różne źródła energii ( wiatr, woda, słońce).
   2. Zna środki lokomocji i transportu.
   3. Zna różne zawody ich charakter i znaczenie.
   4. Bierze udział zabawach konstrukcyjnych i manipulacyjnych.
   5. Zna zasady ruchu drogowego dla pieszych i znaczenie wybranych znaków drogowych.
2. OBSZAR AKTYWNOŚCI KULTURALNO- ARTYSTYCZNEJ

EDUKACJA PLASTYCZNA- OBCOWANIE ZE SZTUKĄ
1. Dostrzega i nazywa różnice wizualne tj. kolory i ich odcienie, faktura i struktura materiału.
2. Dostrzega i nazywa różnice dźwiękowe, określa ich pochodzenie, nastrój
natężenie, potrafi je naśladować i odtwarzać.
3. Dostrzega i nazywa różnice dotykowe, zapachowe i smakowe za pomocą zmysłów dotyku, węchu i smaku.
4. Dba o estetykę własną i otoczenia:
– porządkuje zabawki, pomoce i przybory w kącikach tematycznych w sposób przemyślany
– zwraca uwagę na elementy dekoracyjne w otoczeniu- ustawia wazoniki, serwetki na stolikach
5. Wykorzystuje i udostępnia swoje prace do dekoracji sali lub przedszkola:
– wykorzystuj swoje prace do dekoracji pomieszczeń przedszkolnych
– odczuwa radość i dumę z dobrze wykonanej pracy i dobrze wypełnionego zadania.
6. Potrafi dostrzec piękno krajobrazu i otoczenia przyrodniczego, dostrzega zmiany, utrwala je w pracach plastycznych, naśladuje ruchem i za pomocą dźwięku. Zwraca uwagę na dzieło
człowieka- różnorodność budowli architektonicznych w najbliższym otoczeniu.
7. Dba o swój estetyczny wygląd.
8. Zna tradycje, zwyczaje i sztukę ludową:
– zna zwyczaje i tradycje świąteczne panujące w rodzinie, uczestniczy w ich obchodach
– wykonuje proste ozdoby i upominki świąteczne dla najbliższych
– wykonuje okazjonalne prace plastyczne
– śpiewa kolędy, pastorałki, piosenki związane z tematyką świąt, wydarzeń regionalnych i
państwowych np. Dni Morza, Dzień Matki, itp.
9. Aktywnie uczestniczy w uroczystościach i wydarzeniach przedszkolnych i lokalnych.
10. Poznaje sztukę ludową własnego i innych regionów Polski:
– zna wybrane legendy, podania i przysłowia
– gromadzi materiały i eksponaty, organizuje kąciki tematyczne związane z regionem i krajem
– zna zwyczaje i obrzędy ludowe np. Andrzejki, witanie Nowego Roku, „prima aprilis”, itp.)

DZIAŁALNOŚĆ PLASTYCZNA.

1. Wyraża swój stosunek do dzieł malarskich, potrafi kulturalnie zachować się w muzeach,
   wystawach. Rozumie pojęcie portret, pejzaż. Interesuje się dziełami plastycznymi znanych
   twórców- ogląda albumy, reprodukcje itp.
   2. Przedstawia obserwacje najbliższego otoczenia w formie plastycznej. Wyrażanie swoich wrażeń i przeżyć, przedstawianie akcji, ludzi, roślin i zwierząt w dowolnej formie.
   3. Wykonuje proste prace plastyczne na temat dowolny i określony.
   4. Zwraca uwagę na rozplanowanie elementów obrazu na całej kartce, malowanie z tłem.
   5. Rysuje i maluje na różnych fakturach , formatach i powierzchniach ( farba klejowa, szkło, płótno, deska, kamień itp. ).
   6. Rysuje świecą, maluje rozwodnioną farbą, suchym pędzlem, patykiem, kawałkiem gąbki,
   miesza kolory, nazywa pochodne i odcienie, określa stopień ich nasycenia.
   7. Tworzy ornamenty. Stempluje. Tworzy układy i kompozycje:, w kole, w kwadracie.
   8. Wydziera z różnorodnego papieru i wykleja zaplanowane części obrazka.
   9. Wycina nożyczkami po linii prostej kolistej i łamanej. Bezpiecznie posługuje się nożyczkami.
   10. Wykonuje wycinanki płaskie i przestrzenne z papieru- orgiami, sklejanie rurek.
   11. Tworzy obrazy metodą collage.
   12. Układa kompozycje i ornamenty z różnych materiałów płaskich, elementów dekoracyjnych z materiałów przyrodniczych (np. suszonych).
   13. Odrysowuje proste szablony, rysuje po śladzie lub w powietrzu linie proste, faliste i łamane.
   14. Lepi z gliny, plasteliny i masy papierowej rzeźby pełne i płaskorzeźby, łączy z innym materiałami. Lepi z piasku i śniegu, toczy kule.
   15. Konstruuje z różnego rodzaju klocków i elementów do montowania. Zna różne sposoby łączenia.
   16. Podejmuje prace zespołowe.
   17. Uczestniczy w przygotowywaniu materiałów, przyborów i narzędzi do pracy, porządkowaniu swojego miejsca. Oszczędnie gospodaruje materiałem. Planuje swoją pracę.

EDUKACJA MUZYCZNA

1. Spostrzega i określa różne zjawiska akustyczne, rozpoznaje głosy ludzi, zwierząt, ptaków i pojazdów
   2. Słucha i określa kierunek z którego dochodzi dźwięk, jego odległość i dynamikę.
   3. Słuch utworów muzycznych w wykonaniu bezpośrednim lub nagrań. Bierze udział w koncertach muzycznych. Potrafi właściwie się na nich zachować.
   4. Słucha piosenek śpiewanych przez nauczycielkę lub odtwarzanych z nagrań.
   5. Poznaje i wykonuje piosenki (2-3 w miesiącu) dziecięce i ludowe.
   6. Śpiewa zbiorowo i indywidualnie.
   7. Rozróżnia tempo i dynamikę w muzyce, dźwięki o skrajnych rejestrach.
   8. Wypowiada krótki tekst rytmicznie wg instrukcji lub własnych pomysłów.
   9. Wymyśla melodię do krótkich wierszyków, wyliczanek, przysłów.
   10. Uczestniczy i organizuje proste zabawy rytmiczne ze śpiewem z wykorzystaniem elementów ruchu.
   11. Rozpoznaje i nazywa proste instrumenty perkusyjne. Próbuje grać na: trójkącie, cymbałkach.
   12. Ilustruje wiersze, piosenki, zjawiska przyrody, np. burza, deszcz, szum wiatru za pomocą instrumentów perkusyjnych lub innych pomocy akustycznych ( papier, folia, klocki itp.).
   13. Przedstawia opowieści ruchowe do podanego utworu muzycznego lub przy akompaniamencie inst..
   14. Wykorzystuje elementy tańca w zabawie
   15. Uczy się prostych kroków i figur tanecznych np. podskoki, cwał, dostawianie nogi …
   16. Tworzy inscenizacje oparte na treści piosenki.

Dziecko dojrzałe do nauki szkolnej potrafi:

• powiedzieć , jakie ma imię i nazwisko, ile ma lat, gdzie mieszka, opowiedzieć o pracy rodziców,
• narysować rysunek postaci ludzkiej: postać jest kompletna, części ciała są proporcjonalne do całości, części ciała są rozmieszczone właściwie,
• obchodzić się z przyborami do rysowania, malowania, pisania; nie wychodzić poza linie kolorując obrazek; nazwać to co narysowało,
• ciąć nożyczkami w linii prostej i krzywej; lepić z plasteliny,
• dobrać w pary przedmioty lub obrazki, klasyfikować je wg określonej zasady, np. owoce, pojazdy, zwierzęta,
• łączyć zbiory wg określonej cechy, np. wielkość, kolor,
• wskazać różnice w pozornie takich samych obrazkach,
• rozpoznać różne dźwięki z otoczenia, np. głosy zwierząt,
• liczyć kolejno do 10 ; po przeliczeniu liczmanów powiedzieć, ile ich jest,
• dokonywać dodawania i odejmowania na konkretach w zakresie 10
• ma dobrą koncentrację uwagi,
• jest zainteresowane pracą i jej efektami,
• jest odporne na niepowodzenia,
• jest wytrwałe przy dłuższym wysiłku,
• prawidłowo wymawiać wszystkie głoski,
• nazwać głoskę na początku i na końcu wyrazu, różnicować wyrazy o podobnym brzmieniu, np. kran – tran, góra – kura, bada – pada,
• podzielić zdanie na wyrazy, wyrazy na sylaby,
• opowiedzieć treść obrazka posługując się mową zdaniową,
• rozwiązać proste zagadki,
• czytać niedługie teksty ze zrozumieniem,
• uważnie słuchać przez dłuższą chwilę opowiadania, bajki, muzyki,
• wykonać proste ćwiczenia gimnastyczne; uczestniczyć w grupowych zabawach ruchowych,
• wskazać lewą i prawą stronę swego ciała i osoby stojącej na wprost,
• doprowadzić do końca rozpoczętą zabawę, pracę, w trudniejszych sytuacjach zwrócić się  o pomoc do osoby dorosłej,
• zgodnie bawić się z rówieśnikami – współdziałać, czekać na swoją kolej,
• działać sprawnie; umieć podporządkować się słownym poleceniom,
• wykonać podstawowe czynności samoobsługowe: samodzielnie zjeść, ubrać się, umyć, zawiązać sznurowadła, zapiąć guziki, zamki
• ma dobre tempo pracy,
• siedmiolatek potrafi nawiązać kontakty z rówieśnikami i dorosłymi, jest wrażliwy na opinię nauczycieli i innych osób dorosłych.

U większości dzieci uczęszczających do przedszkola lub tzw. “zerówki” gotowość do podjęcia nauki szkolnej dokonuje się niepostrzeżenie i nie wymaga specjalnych zabiegów ani ze strony rodziców, ani ze strony nauczycieli. Bowiem cała praca wychowawcza przedszkola, od najmłodszych grup, zmierza do zapewnienia dziecku dobrego startu w szkole

 Jak pomagać?

 By ułatwić dzieciom naukę czytania, warto w szczególności:

1. zwracać uwagę na właściwą wymowę,
2. bawić się w tworzenie rymów: kukułka- jaskółka,
3. liczyć sylaby w słowach, początkowo w krótkich później w długich; ma-ma (●●) , ka-lo-ry-fe-ry (● ● ● ●  ●) – rysować tyle kropek, ile jest sylab,
4. tworzyć wyrazy zawierające głoskę: na początku wyrazu, w środku, na końcu wyrazu, np. a – akwarium, lato, litera, itp.
5. bawić się w analogiczny sposób sylabami, np. ło, łokieć, łopata, wesoło, krzesło, czoło
6. określać położenie głoski w wyrazie, np. jaki dźwięk słyszymy po, a jaki przed l w wyrazie mleko,
7. tworzyć nowe wyrazy przez dodanie głoski lub sylaby:, np.: to: tor, kto, tło; ma: ga-ma, Ma-ciej, pu-ma itp.
8. bawić się w „łańcuch wyrazów” – podajemy dziecku wyraz, z którego  ono wyodrębnia ostatnią głoskę i szuka wyrazu na tę głoskę, np.:   kogut – traktor – radio– orzeł
9. wyszukiwać poznane litery w tekstach drukowanych, np. w gazetach.
10. utrwalać litery poprzez dodawanie do samogłoski spółgłoski, np. do a dostawiamy spółgłoski; ma, pa, ta, ka, da itp. Dziecko czyta sylabami, jeżeli nie umie pomagamy mu, nie czekamy, aż będzie głoskować.
11. powtarzać ciągi słowne: logiczne (rzeczy należących do 1 kategorii) np. krzesło, stół, szafka – dziecko kilka razy powtarza, następnie próbuje wspak; nielogicznych np. broda, okno, zarost.
12. czytać dzieciom bajki.

By ułatwić naukę pisania należy w szczególności:

1. odwzorowywać szlaczki i wzorki.
2. kreślić kształty graficzne w powietrzu.
3. kalkować
4. pisać po śladzie
5. pisać szlaczki litero podobne, jeżeli dziecko chce pisać pokazywać kształty liter wg wzorów przedszkolnych, zachowując kierunek pisania danej literki, nie pozwalać drukować.
6. malować